देशको कुल क्षेत्रफलको करिब २४ प्रतिसत भू–भागमा फैलिएका संरक्षित क्षेत्रको तालुक निकाय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण बिभाग सरकारी मजाकको शिकार भएको छ । देशका १२ वटा राष्ट्रिय निकुञ्ज, एक वन्यजन्तु आरक्ष, एक शिकार आरक्ष, ६ संरक्षित क्षेत्र र १३ वटा मध्यवर्ती क्षेत्र हेर्ने तालुक निकाय राष्ट्रिय निकुञ्ज बिभागमा एक जना महानिर्देशक र दुइजना उपमहानिर्देशक गरी तीन जना सहसचिवको दरबन्दी रहेको छ । तर अहिले उक्त बिभागमा एक जना पनि सहसचिव नरहने गरी खटन पटन भएको छ । बिगतमा नेसनल पार्कस एण्ड वाइल्डलाईफ उपसमूहबाट मात्र उपमहानिर्देशक र महानिर्देशक बन्न सक्ने ब्यवस्था थियो । तर बिचमा त्यो ब्यवस्थाको हत्
देश अहिले कोरोनाको कहरबाट आक्रान्त छ । आर्थिक श्रोतहरु संकुचित हुँदै गएका छन् । आयात भन्दा निर्यात बढ्दो क्रममा छ । कृषि उत्पादन एबं उत्पादकत्व घट्दो अवस्थामा छ । विदेशी मुद्रा एबं अर्थोपार्जनको लागि तुलनात्मक फाइदाको क्षेत्र पर्यटन ब्यवसाय सबैभन्दा बढी प्रभावित छ । पर्यटन व्यवसायमा संलग्न खासगरी निजि क्षेत्र देश बन्दाबन्दि संगसंगै घरभित्रै खुम्चिएको अवस्थामा छ । पर्यटन पेशासंग आवद्ध कैंयौं कामदारहरुको रोजगार गुमिसकेको छ । होटल र यातायात लगायत पर्यटनको लागि अत्यावश्यक सेवा तथा सुबिधाहरु सबैजसो बन्द छन् । पर्यटनसंग प्रत्यक्ष वा परोक्षरुपमा जोडिएका पर्यटकीय गन्तब्य स्थलका स्थानीय युवाहर
पत्रकारिता आफैंमा चुनौतीपूर्ण पेशा त हुँदै हो । अझ द्वन्द्वकालीन समयका पत्रकार दुईधारी तरबारका धार टेकी हिंड्ने यात्री हुन्, चिप्लिए सकिए । २०५२ सालबाट माओवादीले देशमा सशत्र विद्रोहको थालनी गर्यो। मुलुकमा जनताले दुई बन्दुकहरुको नोखमा दैनिकी चलाउनुपर्ने भयो । एकातिर राज्यका प्रहरी र सेना अर्कातिर विद्रोही माओवादीको लालसेना । माओवादीले गाउँ, बजार, जिल्ला कब्जा गरी जनसरकारको घोषणा गरिरहेका थिए । जनअदालत निर्माण गरिरहेका थिए । यतातिर स्वतन्त्र, तटस्थ र जिम्मेवार पत्रकारितालाई निरन्तरता दिनुपर्ने कठिन घडी थियो । ग्रामीण क्षेत्रमा पत्रकारिता गर्ने व्यक्ति सीमिति थिए । राज्य र विद्रोही दुवैको नज
इलाम समय :शनिबार विहान ८ बजे स्थान : इलाम चोक बजार इलाम चोकबजारमा प्रहरीको ‘ड्युटी’ चलिरहेको छ । त्यहाँ बसेका प्रहरीमध्ये एकजनाको हातमा एउटा बिल बुक पनि छ । त्यसै समयमा अन्दाजी १७÷१८ वर्ष उमेरका दुई जना किशोरी चोक बजारतिर आइरहेका छन् । किशोरीले हातमा सानो झोलापनि झुण्डाएका छन् । एक अर्कामा गफ गर्दे हिनिरहेका थिए । जब चोक आइपुग्न लागे तब दुवै जनाले गोजीमा हात लगाए । गोजीमा माक्स रहेछ । झिकेर लगाए । प्रहरीले पनि हेरिरहेको थिए । प्रहरीको नजिकैमा आएपछि एक प्रहरीले भने,‘हाम्रालागि होइन तपाईको सुरक्षाका लागि हो माक्स । हामीलाई देख्दा मात्र नलगाउनुहोस न ।’ किशोरीहरूले
१) रुकुम नरसंहार घटना दक्षिण अफ्रिकाको सार्पभिल्लेमा करिब सत्तरी जना कालो बर्ण संवत् नागरिक विभेद विरुद्धको आन्दोलनमा मारिएका थिए जुन दिनको सम्झनामा मार्च २१ विभेद विरुद्ध स्वतन्त्रको दिनका रूपमा मानिदै आएको छ । जसलाई नेपालमा पनि दलित समुदायले विभिन्न किसिमका कार्यक्रम गर्दै सकेसम्म यो दिनलाई आन्दोलन र उल्लासका रूपमा मनाउने गरेका छन ।सार्पभिल्लेकै प्रकृतिको घटना करिब ७० बर्ष पछी नेपालमा पनि घटेको छ । जातीय विभेदका कारण जाजरकोटबाट अन्तरजातीय विवाह गर्न गएका युवाहरूलाई रुकुम (पश्चिम) चौरजहारीमा दुलाहाको रूपमा खडा भएका नवराज वि. क. लगायत छ जनालाई पाशविक ढंगले जातीय नरसंहारकारी घटना घटाए जुन घटन
अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको ए लेभलको कार्यक्रम धरान–१४ को विजयपुर इङ्लिस बोर्डिङ स्कुलमा सञ्चालन भइरहेको छ । विजयपुर आफैँमा यस क्षेत्रको प्रसिद्ध विद्यालय हो । विजयपुरमा यस कार्यक्रमका कोअर्डिनेटर रमेश निरौला हुन् । उनी वि.सं. २०६२ (सन् २००५) बाट नै यस क्षेत्रमा सक्रिय छन् । २०५५ सालमा प्रवेशिका (एसएलसी) परीक्षा उत्तीर्ण गरेपछि उनी उच्च शिक्षाका लागि काठमाडौँ गए । त्यस बेला सीमित विद्यालयहरूले यो कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेका थिए । त्यसै क्रममा ए लेभलका शिक्षकहरूसँग सम्पर्क भएपछि उनले यस कार्यक्रमबारे जानकारी पनि लिन थाले । तिनै शिक्षकहरूको प्रेरणाबाट उनी बिस्तारै यस क्षेत्रमा आएका हुन् । कोअर्
संगठन साझा मनोविज्ञानको आधारमा चल्छ । मतभेदको समाधान सकेसम्म सर्वसम्मत तरिकाले गरिन्छ र कसैका आग्रह वा जिद्दीका कारणले, वा आफ्नो पक्ष सही छ भन्ने लागेर अल्पमत पक्षले अडान छोड्न नचाहेमा बहुमतको विधि प्रयोग गरिन्छ । बहुसंख्यक मानिसले के सोँचेको छन्, के चाहेका छन् भन्ने कुराको बेवास्ता गर्दा संगठन चल्दैन । सम्माननीय प्रधानमन्त्री के.पी. शर्मा ओली र उहाँको नजिक रहेको, वहाँले विश्वास गरेको टीमका सबै महानुभावहरुले मेरा यी सुझाव मनमा कुनै पूर्वाग्रह नराखी खुला मनले पढिदिनुभै गम्भीरतापूर्वक लागू गरिदिनुभएमा देशले, नेकपाले र व्यक्तिगत रुपमा स्वयं सम्माननीय प्रधानमन्त्रीले सही बाटो रोजेको ठहरिने छ । सु
नेपालमा सांगठनिक रूपमा राजनीतिक आन्दोलनको सुरुवात २००३ साल देखि सुरु भएको हो । त्यो भन्दा पहिले भगत सर्बजित विश्वकर्माले केहि अगुवाहरुको भनाइमा २००० सालमा संगठन गरेका हुन भन्ने दाबी छ । धेरै जसो अगुवाहरुको भनाइ २००३ सालमा विश्वकर्मा सर्वजन संघ संगठनको नामले जातीय छुवाछूत र जात व्यवस्थाको विरुद्धका निम्ति आन्दोलनको सुरुवात गरेको पाइन्छ । यो संगठन नै उत्पीडित शिल्पी समुदायको पहिलो संगठनका रूपमा हो भने जातीय छुवाछूत विभेद र दमन अन्य अत्याचारका विरुद्वको राजनीति सांगठनिक संस्थाको रुपमा पाइन्छ । धेरै अधिकारकर्मीहरुको भनाइ छ काङ्ग्रेस २००३ सालमा नै गठन भए पनि काङ्ग्रेस पार्टी गठन हुनुभन्दा पहिला विश
चक्रघट्टी/ कोभिड १९ भाइरसले अहिले नेपाल लगायत सारा विश्वलाई आक्रान्त बनाएको छ । कोरोना संक्रमण फैलिनबाट बच्न गरिएको लकडाउनले मानिसको व्यापार, रोजगारी, शिक्षाजस्ता विभिन्न क्षेत्र लगायत दैनिक जीवनलाई नराम्रोसँग प्रभावित गरेको छ । यसबाट नागरिकले पाउनुपर्ने स्वास्थ्य सेवाजस्तो संवेदनशील विषय पनि अछुतो रहन सकेको छ्रैन । लकडाउनले पु¥याएको असर बारे बुझ्न वराहक्षेत्र नगरपालिकाको महेन्द्रनगर चक्रघट्टीस्थित स्वास्थ्य चौकी पुग्दा त्यहाँ अरु दिनको भन्दा बढी नै भीड देखिन्थ्यो । सेवाग्राहीहरु कोही लाइनमा थिए त कोही पर चौतारीमा बसेर पालो कुरिरहेका थिए । अनि, स्वास्थ्यकर्मीहरुको दौडधूप पनि त्यतिकै थियो
विराटनगर । लकडाउनमा युवाहरु के गर्दैछन् ? आम रुपमा उठ्ने यो प्रश्नको जवाफ सहज छैन । कोही घरभित्रै छन् । कोही खासै काम नभएर बसेका छन् । कलेज बन्द भएर कतिपयलाई हाइसन्चो पनि होला । लकडाउन केही खुकुलो भएको छ तर युवासंग सम्बन्धित गतिविधिहरु भने अझै सूचारु भएका छैनन् । विराटनगर–७ का युवा रिदम साह भने लकडाउनको सदुपयोग गर्दै युवाहरुलाई नै जानकारी दिन भर्चुअल माध्यमको प्रयोग गरी विभिन्न बहस चलाइरहेका छन् । उनको यो अभियान राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा ख्याति प्राप्त भएका व्यक्तित्वहरुसंग भई रहेको छ । अनि अभियानमा जोडिएका छन् रिदम जस्तै सयौं युवा । कार्यक्रम हो ‘द युथ टक’ । रिदम वि