तिहारमा माटोको दियोको विस्थापित हुँदै "झिलीमिली बत्तीको प्रयोग बढ्दै"

धरान/ तिहारका समयमा माटोका दियोको सट्टा झिलीमिली बत्तीको प्रयोग बढ्न थालेपछि माटोको दियोको प्रयोग विस्तारै हराउन थालेको छ ।
विगतमा विद्युतीय बत्ती नहुदा अत्याधिक विक्री हुने माटोको दियो विक्री हुन छाडेपछि व्यवसायीहरु समेत विस्तारै अर्को व्यवसायतर्फ विस्थापित हुन थालेका छन् ।

धरानमा विगत १० बर्ष भन्दा बढी माटामा सामाग्री विक्री गर्दै आउनु भएकी कौशिला चौधरीले तिहारको समयमा माटोका साामग्री विक्री नभए पनि अन्य बेला थोरे थोरै भएको विक्रील धान्ने गरेको बताइन । उनले तिहारमा दियोका प्रयोग प्राय ः शून्य भएपनि मरिमराउ, विभिन्न प्रकारका पूजा, पुराणमा प्रयोग भएकै कार्ण जसोतसो टिक्न सकिएको उनको भनाई छ । उनले भनिन्–‘सांस्कृतिक पर्वको रुपमा रहेको तिहारमा समेत विकृति बढ्दै गएको छ, परम्परागत सांँस्कृतिक पर्वमा आधानिकतातर्फ ढल्किदै जादा माटोको दियोको पनि प्रयोग हुन छाडेको हो ।’

चाडपर्व मनाउने तौरतरिकामा समेत आधुनिकतातर्फ उन्मुख हुदा दियोको साटो विद्युतीय बत्तीको प्रयोग बढ्दा आफूहरुको व्यवसाय धरासायी बन्दै गएको उनको भनाई छ ।

त्यसो त माटोको दियो भन्दा प्रयोग गर्न सजिलो, जोखिम कम हुने भएका कारण सर्वसाधारणहरु विद्युतीय बत्तीमा आकर्षित भएको बताउछन् ।

धरान ९का प्रज्ञा बस्नेतले हावापानीकोबाट पनि डर नहुने, घरमा दियोका कारण हुने विपत्ति पनि नआउने र चलाउन सजिलो भएकै कारण माटोको दियोको प्रयोग छाडेको बताइन् ।

उनले भनिन् ‘ माटोको दियो बाल्दा तेल थपिरहने झन्झट, आगो लागीका घट्ना हुनसक्ने सम्भवना बढी हुन्छ, विद्युतीय वत्ती बाल्न सजिलो, दुर्घटनाको जोखिम पनि कम हुन्छ ।’ उनले परम्परालाई धान्ने भन्दा पनि देखासिकी, विजुलीको पहुँच पनि जताततै पुगेका कारण पनि अहिले माटोको दियो विस्थापित भएको उनको भनाई छ ।

विगतमा नेपालमा बनाइएका माटाका सामाग्रीले नपुगेर भारतबाट समेत आयात गर्नुपर्ने अवस्था रहेको सुनाउने व्यवसायीहरुले अहिल भने विक्री हुनै छाडेपछि व्यवसाय नै परिवर्तन गर्ने सोचमा उनीहरु पुगिसकेका छन् ।