विदेश होइन, खेतबारीमै सम्भावना देख्ने विवेकः उखुखेतीबाटै लाखौँ आम्दानी

सुनसरी/ देशका युवाहरू वैदेशिक रोजगारीको दौडमा हुँदा सुनसरी बराहक्षेत्र नगरपालिका–११ मधुवनका २९ वर्षीय विवेककुमार महतो भने आफ्नै माटोमा पसिना बगाएर आत्मनिर्भर बनेका छन्। उनले उखुखेतीलाई रोजगारीको भरपर्दो आधार बनाउँदै लाखौँ आम्दानी गरिरहेका छन्।

तीन वर्षअघि रु २ लाख ५० हजारको लगानीबाट सुरु गरिएको अढाई बिघाको उखुखेती अहिले महतोलाई वार्षिक रु पाँच लाखभन्दा बढी आम्दानी दिइरहेको छ। विदेश जाने सोच कहिल्यै मनमा नआएको बताउने महतो भन्छन्, “देशमै केही गर्न सकिन्छ भन्ने लाग्थ्यो, त्यसैले विदेश जाने मनै पलाएन।”

उनले जलवायु परिवर्तनले उखुखेतीमा केही चुनौती थपेको अनुभव सुनाउँछन्। अत्यधिक वर्षाका कारण बोटको जरा सड्ने, पहेँलो हुनेजस्ता समस्या देखिने गरेको छ। तर, वैज्ञानिक विधि र जलवायुअनुकूल रणनीतिले यसमा सुधार गर्न सकिने उनको विश्वास छ।

सस्तो लागत, सुलभ हेरचाह र पक्का बजार भएकोले उखुखेती अन्य बालीनाजभन्दा भरपर्दो भएको महतो बताउँछन्। हाल उखु प्रतिक्विन्टल रु ६८५ मा बिक्री भइरहेको छ भने उनले वर्षमा १,१००–१,२०० क्विन्टल उखु उत्पादन गर्दै आएका छन्। सुनसरी र मोरङका चिनी मिलमा उखु सहजै बिक्री हुने गरेको उनले जानकारी दिए।

उखुखेतीको आर्थिक गणित यस्तो छ:

• उत्पादन मूल्य: रु ८ लाखभन्दा बढी
• खर्च (मल, मजदुर, गाडी भाडा): रु २.५ लाखसम्म
• बचत: रु ५ लाखभन्दा बढी

महतोका अनुसार उखु काट्ने बेला ६० जनाभन्दा बढी मजदुरलाई दैनिक रु ७०० ज्यालामा काममा लगाइन्छ। मल हाल्ने समयमा पनि दैनिक ६ जना मजदुर आवश्यक पर्छन्।

महतोको भनाइमा, “देशमै काम गर्ने इच्छाशक्ति र मेहनत छ भने सम्भावना अपार छ। म वर्षमा लाखौँ कमाइरहेको छु, अरूको देश बनाउन विदेश जानुभन्दा आफ्नै देशमै केही गरेर देखाउन सकिन्छ।”

उनको लक्ष्य आगामी वर्षमा उखुखेतीलाई थप विस्तार गर्ने रहेको छ। उखुखेतीबाट आएको आम्दानीले घरव्यवहार सहज चलिरहेको र स्थायित्व मिलेको महसुस उनले गरेका छन्।

सन्देश: सम्भावना खोज्न टाढा जानु पर्दैन। विवेककुमार महतोजस्ता युवाले देखाएको बाटो धेरैका लागि प्रेरणा बन्न सक्छ।