धरान । यस वर्ष नेवार समुदायले आफ्नो मैलिक पर्व गाईजात्रा सामुहिक रुपमा मनाउन पाएनन् । सरकाले कोरोना संक्रमणका कारण मेला पर्व भिडभाड नगर्न अनुरोध गरेको हो । आ आफ्नो घरमा परिवार परिवार मात्र भेला भएर मनाउने नेवाः देय् दबू धरानले पनि निर्णय गरेको छ ।
कोभिड १९ को संक्रमणको जोखिमबाट बच्न डब्लु एच ओले भनेका सम्पूर्ण सावधानी अपनाउन सवैलाई दबू धरान नगर कमिटिका अध्यक्ष मनोहर शाक्यले अनुरोध गरेको छ । गाईजात्रा पर्वमा आफ्ना एक वर्ष भित्र दिवंगत भएका परिवारजनको स्मृतिमा गाई निकाल्ने गरिन्छ । मृतकको फोटा सहित कुमार केटालाई सिगारेर गाईको मुकुट लगाएर नगर परिक्रमा गरिन्छ । कसै कसैले साच्चैको गाईलाई नै नगर परिक्रममा गरी उक्त गाई दान दिने पनि गर्दछन् । गाई सँगै जोगीको भेषधारी मानिस र राम कृष्ण जस्ता भगवानको भेषमा मानिसलाई सजाउने पनि गर्दछन् । भजन कृतन पनि गर्दछन् धरानमा सिद्धि नेवा परिषद्को आयोजनामा सामुहिक रुपमा गाईजात्रा निकाल्ने गरिन्थ्यो ।
तर यस वर्ष निकाल्न नसकिएको सिद्धि नेवा परिषद्का अध्यक्ष गोकुल प्रसाद श्रेष्ठले वताए । गाईजात्राकै दिन बेलुकी शोकाञ्जली रामायण निकाल्ने चलन छ । शाकाञ्जली रामायणभा भगवान रामको गाथा होईन दिवंगत हुनु भएकाहरुको जीवन गाथा गाउने गरिन्छ । धरानमा विभिन्न खलः पुच र समुहले लाखे पनि नजाउने गर्दथ्यो । नेवाः दय् दवूले लाखे नाच प्रतियोगिता पनि गर्ने गर्दथ्यो ।
धरानको धुलिखेल समाजले पनि सहभागी गाईहरुलाई आफ्ना दिवंगत भएका पितृहरुको नाममा पानी फलफुल तथा पैसा दान दिने कार्यक्रमको आयोजना गर्ने गर्दथ्यो । त्यस्तै खड्गी सेवा समिति धरानले पनि विभिन्न जात्रा र घिन्सान घिसिङ्ग नाच देखाउने गर्दथ्यो । यो पर्व प्रत्येक नेपाल सम्बत अनुसार गुंलागाः पारु आर्थात वर्ष भाद्र शुक्ल प्रतिपदाका दिन पर्दछ । यस पर्वलाई सापारु पनि भन्ने गर्दछन् । यसको अघिल्लो दिन क्वाति पून्ही आर्थात जनै पूर्णिमाको भोलिपल्ट पर्दछ ।
यस दिनलाई हास्य व्यग्यको पर्वका रुपमा पनि लिने गर्ने छ । विभिन्न नेता तथा जिम्मेबार व्यक्तिहरुलाई व्यग्य गरी अनियमितता, भ्रष्टचार र अकुसल कार्यको भण्डाफोर गर्ने गरिन्छ । मल्ल राजा प्रताप मल्लको छोराको मृत्यूले रानी भाव विहोल बन्न पुगेकी थिईन ।हाम्रो मात्र होईन अरुको पनि धेरैको परिवारका सदस्य मर्ने गर्दछन् भनेर देखाउन यो गाईजात्रा पर्वको शुरुवात गरिएको मानिन्छ ।