धरान । वैसाख पूर्णिमा दिन बुद्ध जयन्ति, किरातहरुले साकेला उद्यौलीका रुपमा धुमधामका साथ मनाउने गरिए पनि प्रदेश नं. १ कै एकमात्र मन्दिर बुढासुब्बा मन्दिरमा वैसाख पूर्णिमाका दिन मनाइने पर्वका विषयमा भने कसैलाई थाहा नै छैन ।
बुढासुब्बा मन्दिरमा वैसाखे पूर्णिमा दिन धुमधामका साथ मनाउने गरिएको छ । पूर्णिमाको पहिलो दिन त्यहा ढलेका, लडेका र सुकेका बास काट्ने प्रचलन रहेको छ । अर्थात परम्परा अनुसार पूर्णिमाको दिन त्यसरी बास काट्ने प्रचलन रहेको छ ।
यसै क्रममा आइतबार धरान १४ विजयपुरमा रहेका ढलेका, सुकेका बासहरु काटिएका छन् । अरु बेला बासलाई काट्न नहुने परम्परा रहेको छ । बुढासुब्बा नजिक व्यापार गर्दै आएका प्रेमप्रसाद पराजुलीले भने–‘सबै मन्दिरका आ आफ्ना पर्व हुने गरेका छन्, पिण्डेश्वरको शिवरात्री, दन्तकालीको दशै, बराहक्षेत्रको कार्तिक पूर्णिमाभएजस्तै भगवान बुढासुब्बाको पर्व वैसाख पूर्णिमा हो ।’
उनका अनुसार बुढास्ुब्बा धनुषबाट उत्पति भएको किवन्ति भए अनुसार ढलेका, लडेकाबासहरुलाई टिप्ने काम गरिने बताए । उनले भने–‘टिपेका बासलाई सर्वसाधारणले प्रसादको रुपमा घरमा लग्ने प्रचलन रहेको छ, शायद बास प्रशाादको रुपमा प्रयोग गरिने परम्परा अन्यत्र छैन, बुढासुब्बा मन्दिरमात्र हुनुपर्छ ।’
उनले त्यहाको बास प्रसादको रुपमा घरमा राख्दा फलीफाप हुने जनविश्वास रहेको बताए । बास घरमा राख्दा बस्तुभाउ फस्टाउने, व्यापार गर्नेको व्यापार फस्टाउने लगायत जसले जे पेशा गर्छ उसको त्यस पेशामा पलिफाप हुने परम्परा रहेको बताए ।
उनले वैसाख पूर्णिमा दिन त्यहाका पूजारीहरुले बुढासुब्बा मन्दिरमा धुमधामका साथ मनाउने गरे पनि यहाको पूजाको विषयमा प्रचार नहुदा पूजाको विषयमा धेरैलाई थाहा नभएको बताए । उनले भने–‘साकेला पर्व, उद्यौली, उभौली, शिवरात्री लगायतका पर्वको जति चर्चा छ, बुढासुब्बाको वैसाख पूर्णिमा हुने पर्वको विषयमा सायदै कसैलाई थाहा छैन, होला यसको प्रचारप्रसार गर्न जरुरी छ ।’
यहाको परम्परा बर्षौदेखि चलिआएको भएपनि यसको चर्चा कमै भएको मन्दिरका पूजारीहरुले समेत बताएका छन् ।